Gebelikte magnezyum, gebelik süresince vücudun sağlıklı kalması için gerekli olan bir mineraldir. Bu mineralin eksikliği durumunda gebelikte oluşan yüksek tansiyon yani preeklampsi, ceninde gelişim sorunları ve bebek ölümlerine kadar giden ciddi problemler gelişebilir. Magnezyum vücutta kalsiyumla organize şekilde çalışır. Kasların gevşemesinde etkilidir.
Bebekte diş ve kemik gelişiminde, annede kemiklerin güçlendirilmesinde, kan şekerinin düzenlenmesinde, bacaklarda etkili olan krampların azaltılmasında etkilidir.
Gebelikte magnezyumun etkileri nelerdir?
Gebelikte 37. Haftadan önce henüz gelişimini tamamlamayan fetusun dünyaya gelmesi erken doğum olarak tanımlanır. Genellikle gebeliklerin %10 kadarı erken doğumla sonuçlanır. Bebeklerin erken doğması halinde yaşatılması ve daha sonraki yaşam kalitesi oldukça önemlidir. Erken doğan bebekte zekâ ve fiziksel gelişim, miadında doğan bebeklere göre daha geriden gelir. Doğumun başlamasında hücresel, moleküler ve hormonal olaylar etkili olmakta, bunların kombinasyonuyla rahimdeki kasılmalar düzenlenmekte, doğumdan önceki düzensiz, doğumda etkili olan kasılmaların olmasını sağlar. Gebelikte olan preeklampsi bu dönemde 20. Haftadan sonra artan kan basıncına proteinürinin eşlik etmesidir. Eklampsi bu hastalarda yine 20. Haftadan itibaren doğumda ve doğumdan sonra başka nedenlere bağlı olmayan kasılmaların olmasıdır.
Gebelik döneminde magnezyum önemli bir iyon olmakta ve eksikliği haline preeklampsi gelişmesine, bebeğin anne karnında gelişim bozukluğuna, doğumdan sonra çeşitli metabolik sorunların gelişmesine neden olur.
Bu dönemde böbrek fonksiyonlarında olan değişim, tübüler reabsorbsiyonun azalması, glomerüler filtrasyon artması, fetüste magnezyum ihtiyacının artması gibi etkenler gebeliğe bağlı hipomagnezeminin ortaya çıkmasını sağlar.
Araştırmalar sırasında serum magnezyum düzeylerinin gebelerde gebe olmayan kadınlara göre düşük oranda olduğu, bu düşüklüğün gebeliğin ilerleyen dönemlerinde daha fazla olduğu, bunun genellikle vücutta su ve sodyum artışına bağlı olduğu görülmüştür. Erken doğum durumunda bu düşüş daha fazla olmaktadır. Magnezyumun rahim kasılmaları üzerindeki etkisi ise tam olarak bilinmemektedir.
Eklampsi durumunda parenteral olarak kullanılan bebekte ve annede santral sinir sisteminde depresyon etkisi yapmayan magnezyum sülfat kasılmaları önleyici bir ilaçtır. Eklamptik konvulsiyon gelişimi doğumda daha yüksek olduğu için, preeklampsi eklampsisi olan anne adaylarına doğumda ve doğumdan sonra 24 saat için magnezyum sülfat verilmektedir.
Magnezyum kalsiyum antagonisti olduğundan, eksikliği durumunda kas dokusunda istemsiz titreme, denge ve koordinasyon bozukluğu, aşırı ve ani şekilde kas kasılması, kramplar oluşabilir. Gebe kadınlarda %30 oranında gebeliğe bağlı gelişen bacak krampları olur. Bunun bebeğe zararı olmasa da yaşattığı korkudan ve stresten önlenmeye çalışılması gereken sorun halini alır. Bacak krampları olan gebelerde, serum magnezyum seviyeleri krampları olmayan gebelere göre düşük bulunmuştur. Oral yoldan verilen magnezyum takviyesiyle bu kramplar %50 oranında azaltılmaktadır.
Gebelikte magnezyum ihtiyacının artması nedeniyle, eksiklik yaşandığında bu bebeğin gelişimini sağlamak amacıyla annenin kemiklerinden kullanılır. Bu durum ilerleyen aşamalarda değişik metabolik hastalıkların ortaya çıkmasına neden olabilir.
Gebelikte günlük magnezyum ihtiyacı ne kadardır?
19 - 30 yaş arası gebelerde 350 mg.
18 yaş ve altında olan gebelerde 400 mg.
31 yaş ve üzeri gebelerde 360 mg.
Gebelikte tüketilebilecek magnezyum içeren besinler
Bu besinler arasında somon balığı, kalkan balığı, buğday tohumu, badem, kahvaltılık gevrekler, bulgur, ıspanak, patates, barbunya, fıstık ezmesi, yağsız yoğurt, soya fasulyesi gibi gebeler için faydalı yiyecekler bulunur. Besinlerle yeterince magnezyum alamayan anne adayları doktorun önerisiyle bunu dışarıdan destek olarak alabilir.
